Το ελαιόλαδο ανήκει στην κατηγορία του λίπους. Όταν ακούμε για λίπη στη διατροφή μας, επηρεασμένοι από όσα ακούγονται, τα εκλαμβάνουμε σαν κάτι αρνητικό κι επιβλαβές για τον οργανισμό μας. Αυτό είναι εν μέρει αληθές όσον αφορά το λίπος του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. Όσον αφορά όμως στο λίπος από ελαιόλαδο τότε η πρόσληψη του όχι μόνο δεν είναι επιβλαβής αλλά είναι ωφέλιμη για τον οργανισμό. Στον όρο «λίπος» λοιπόν συμπεριλαμβάνονται και τα «καλά» λίπη που περιλαμβάνουν τα έλαια, τους ξηρούς καρπούς κ.α. τα οποία με σωστή χρήση και κατανάλωση μπορούν να αποτελέσεουν σύμμαχο για την υγεία μας.
Ιστορία
Η παρασκευή ελαίων είναι γνωστή για περισσότερα από 4.000 χρόνια. Στον ελληνικό χώρο έχουν βρεθεί πιεστήρια για παραγωγή λαδιού από τις ελιές καθώς και πιθάρια αποθήκευσης λαδιού που χρονολογούνται πριν από τα ιστορικά χρόνια. Τα έλαια εκτός από τις τροφές, χρησιμοποιούνταν και σε λύχνους για το φωτισμό, στα αρώματα, σαν συντηρητικό, στην περιποίηση του σώματος, στη βυρσοδεψία, κ.α.
Γενικά οφέλη από την κατανάλωση λίπους
Γενικά τα λίπη, αποτελούν πιο συμπυκνωμένη μορφή ενέργειας μιας και προφέρουν γρηγορότερα το αίσθημα κορεσμού σε μικρότερες ποσότητες σε σχέση π.χ. με τους υδατάνθρακες. Ιδιαίτερα τα φυτικά έλαια, προσφέρουν στον οργανισμό πολύτιμες βιταμίνες, και συγκεκριμένα τις λεγόμενες «λιποδιαλυτές» (A,D,E,K) καθώς και απαραίτητα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα τα οποία αποτελούν φυσικό δομικό συστατικό των κυττάρων, που όμως δεν μπορεί να συνθέσει ο οργανισμός μας και γι’ αυτό θα πρέπει να ληφθούν μέσω της διατροφής.
Τέλος, δίνουν ιδιαίτερη γεύση, άρωμα και υφή στα τρόφιμα.
Σύσταση Ελαιολάδου
Το πιο σπουδαίο για την διατροφή μας έλαιο, είναι το ελαιόλαδο, ο λεγόμενος χρυσός της Μεσογείου και δεν του δόθηκε τυχαία η παραπάνω ονομασία μιας και αποτελεί τη βάση της περίφημης Μεσογειακής Δίαιτας και, προσφέρει στον οργανισμό μας πληθώρα θρεπτικών ουσιών
καθιστώντας το ιδιαίτερα ωφέλιμο και απαραίτητο συστατικό της διατροφής μας. Θεωρείται το πιο
εύπεπτο έλαιο σε σύγκριση με άλλα του εμπορίου (π.χ. ηλιέλαιο, σησαμέλαιο κλπ) και λόγω της
περιεκτικότητάς του σε βιταμίνες και λιπαρά οξέα (ελαϊκό, λινελαϊκό, παλμητικό), καθώς και σε
φυτοστερόλες, του προσδίδονται σπουδαίες αντιοξειδωτικές ιδιότητες,. Από τα λιπαρά οξέα, μεγάλη αξία δίνεται στο λινελαϊκό οξύ μιας και η έλλειψή του οδηγεί σε σημαντικές βλάβες όπως
καθυστέρηση της ανάπτυξης, διαταραχές του μεταβολισμού κ.α. Ακόμη, περιέχει μια σημαντική
ποσότητα τοκοφερολών (βιτ. Ε) και πολυφαινολών, ουσίες που επίσης ενεργούν σαν αντιοξειδωτικά και συμβάλλουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης (υπέρταση).
Η ελιά συγκεκριμένα, αποτελεί πλούσια πηγή βιοφαινολών, οι οποίες διαθέτουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και μελετούνται εντατικά για πιθανές φαρμακολογικές εφαρμογές. Ειδικά το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο περιέχει ένα ακόμη φαινολικό παράγωγο, την ελαιοκανθάλη.
Η εν λόγω ουσία διαθέτει παυσίπονη και αντιφλεγμονώδη δράση, ανάλογη με εκείνη γνωστού
φαρμάκου. Μερικοί επιστήμονες ευελπιστούν ότι η ουσία αυτή μπορεί να συμβάλει στην καταπολέμηση καρδιαγγειακών νοσημάτων, της νόσου Alzheimer, ακόμη και κάποιων μορφών
καρκίνου.
Πέρα όμως από τα τεράστια οφέλη του στην καθημερινή μας δίαιτα, μπορεί, όπως όλες οι ουσίες, να μετατραπεί σε επιβλαβές για τον οργανισμό μας αν δεν χρησιμοποιηθεί σωστά. Γι’ αυτό είναι προτιμότερο να καταναλώνεται ωμό αντί για τηγανισμένο και να αποφεύγεται η έκθεσή του σε υψηλές θερμοκρασίες και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης καλό είναι να αποφεύγεται η κατάχρησή του καθώς μπορεί να καταστεί επικίνδυνο για την υγεία της καρδιάς, των αιμοφόρων αγγείων, του ήπατος και της χοληδόχου κύστεως.
Μετά από όλα αυτά λοιπόν, σας προτρέπουμε να αποτινάξετε οποιαδήποτε προκατάληψη
σχετικά με τα λίπη, και να καταναλώσετε άφοβα, τον θησαυρό της φύσης που ονομάζεται ελαιόλαδο, χωρίς όμως να ξεχνάτε πως «παν μέτρον άριστον».
Πως μπορούμε να μετατρέψουμε το παραδοσιακό ελαιόλαδο σε gourmet πιάτο!
Συνταγή για πατέ ελιάς
Τσακίζουμε μερικές μαύρες ελιές για να βγει το κουκούτσι και κόβουμε την ψίχα τους σε πολύ μι-
κρά κομμάτια. Προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο, λίγες σταγόνες χυμό από κρεμμύδι και αλάτι. Ανα-
κατεύουμε ώστε να γίνει πάστα και φυλάσσουμε σε καθαρό γυάλινο δοχείο, καλά κλεισμένο, αφού προσθέσουμε λίγο ελαιόλαδο στην επιφάνεια της πάστας. Το πατέ της ελιάς, είναι ιδα-
νικό σαν άλλειμα για το ψωμί και τις φρυγανιές σαν ορεκτικό ή σνακ, ή σαν συνοδευτικό μεζέδων.
Τσακίζουμε μερικές μαύρες ελιές για να βγει το κουκούτσι και κόβουμε την ψίχα τους σε πολύ μι-
κρά κομμάτια. Προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο, λίγες σταγόνες χυμό από κρεμμύδι και αλάτι. Ανα-
κατεύουμε ώστε να γίνει πάστα και φυλάσσουμε σε καθαρό γυάλινο δοχείο, καλά κλεισμένο, αφού προσθέσουμε λίγο ελαιόλαδο στην επιφάνεια της πάστας. Το πατέ της ελιάς, είναι ιδα-
νικό σαν άλλειμα για το ψωμί και τις φρυγανιές σαν ορεκτικό ή σνακ, ή σαν συνοδευτικό μεζέδων.
Ελαιόλαδο αρωματισμένο με βότανα
Αυτή η τεχνική είναι πολύ διαδεδομένη, ιδιαίτερα στην επαρχία και το αρωματισμένο λάδι
χρησιμοποιείται στις σαλάτες, τις σάλτσες ή και στο μαγείρεμα. Χρησιμοποιούνται αρωματικά
βότανα όπως δενδρολίβανο, δάφνη, θυμάρι κλπ καθώς προσδίδουν στο ελαιόλαδο ιδιαίτερο
άρωμα και γεύση και παράλληλα θεραπευτικές ιδιότητες . Π.χ. το σκόρδο είναι άριστο αντισηπτικό και τονωτικό του ανοσοποιητικού συστήματος αλλά και βοηθητικό της πέψης οπότε και η
χρήση του στον αρωματισμό του ελαιολάδου του δίνει αυτή την ιδιότητα.
Για την παρασκευή του προθέτουμε φρέσκο ή αποξηραμένο βότανο σε ένα γυάλινο καθαρό
δοχείο γεμάτο ελαιόλαδο και το αφήνουμε κλειστό στον ήλιο ή σε ζεστό μέρος για τουλάχιστον 20 μέρες.
Αυτή η τεχνική είναι πολύ διαδεδομένη, ιδιαίτερα στην επαρχία και το αρωματισμένο λάδι
χρησιμοποιείται στις σαλάτες, τις σάλτσες ή και στο μαγείρεμα. Χρησιμοποιούνται αρωματικά
βότανα όπως δενδρολίβανο, δάφνη, θυμάρι κλπ καθώς προσδίδουν στο ελαιόλαδο ιδιαίτερο
άρωμα και γεύση και παράλληλα θεραπευτικές ιδιότητες . Π.χ. το σκόρδο είναι άριστο αντισηπτικό και τονωτικό του ανοσοποιητικού συστήματος αλλά και βοηθητικό της πέψης οπότε και η
χρήση του στον αρωματισμό του ελαιολάδου του δίνει αυτή την ιδιότητα.
Για την παρασκευή του προθέτουμε φρέσκο ή αποξηραμένο βότανο σε ένα γυάλινο καθαρό
δοχείο γεμάτο ελαιόλαδο και το αφήνουμε κλειστό στον ήλιο ή σε ζεστό μέρος για τουλάχιστον 20 μέρες.
